Przeprowadzka za granicę to dla dziecka ogromna zmiana, wiążąca się z porzuceniem wszystkiego, co bliskie: przyjaciół, rodziny, ojczystego języka, zwyczajów, miejsc, z którymi wiążą się wspomnienia. Pierwsze tygodnie czy nawet miesiące emigracji są najtrudniejsze, lecz po nich przychodzi aklimatyzacja. Dzieci łatwiej niż dorośli uczą się nowego języka i przystosowują do nowego środowiska. Podpowiadamy, jak zadbać o to, by dziecko nie utraciło tożsamości narodowej na emigracji.

1. Polskie szkoły

Zgodnie z prawem dziecko ma obowiązek uczęszczania do szkoły i realizacji podstawy programowej obowiązującej w kraju, w którym przebywa. Ministerstwo Edukacji Narodowej daje jednak polskim dzieciom na emigracji możliwość nauki języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej w placówkach znajdujących się przy ambasadach, konsulatach i przedstawicielach wojskowych RP. Jest to nauka dodatkowa i dobrowolna. W przypadku, gdy dziecko nie ma możliwości uczęszczania do takiej placówki, może skorzystać z nauczania zdalnego w szkołach Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Nauka w ORPEG jest bezpłatna.

2. Język polski w domu

Oczywiście będąc na emigracji, bezwzględnie należy znać język kraju, w którym się przebywa. To podstawa do znalezienia pracy, załatwienia formalności w urzędach czy zrobienia zakupów i zawarcia nowych znajomości. Jednak z punktu widzenia podtrzymania tożsamości narodowej u dzieci niezwykle ważne są rozmowy w języku polskim w domu. Tylko dzięki praktyce dziecko, zwłaszcza w wieku przedszkolnym, nie zapomni ojczystego języka i rozwinie słownictwo. Warto podtrzymać kontakt telefoniczny z resztą rodziny i przyjaciółmi mieszkającymi w Polsce.

3. Literatura i film

Dobrym sposobem na pielęgnowanie języka polskiego jest czytanie polskich książek i oglądanie polskich filmów czy programów. Czytanie to jedna z najlepszych metod, by rozwinąć słownictwo, nauczyć się gramatyki i ortografii, dlatego na emigracji nie wolno z tego rezygnować. Jeśli trudności logistyczne uniemożliwiają wypożyczenie czy zakup książek po polsku, można wykupić abonament na którejś z polskich platform oferujących dostęp do e-booków i audiobooków. Warto do codziennego wieczornego rytuału włączyć czytanie małemu dziecku na dobranoc książki po polsku.

4. Kuchnia

Każdy kraj ma dania narodowe i regionalne, z których słynie. Będąc za granicą nie można zamykać się na nowe smaki, ale we własnym domu warto podtrzymywać polską tradycję kulinarną. W dzisiejszych czasach w dużych europejskich miastach bez problemu można znaleźć delikatesy wschodnie, w których kupimy kapustę kiszoną, ogórki, żurek, przyprawy, słodycze. Jednak aby przygotować większość polskich potraw, wystarczy zrobić zakupy w lokalnym supermarkecie. Ponieważ dzieci łatwo odzwyczajają się od smaków, z którymi nie obcują zbyt często, należy gotować polskie potrawy nie tylko w czasie świąt.

5. Polska kultura od święta

W każdym kraju są nieco inne zwyczaje związane z obchodzeniem najważniejszych świąt. W krajach z dominującym katolicyzmem zazwyczaj obchodzi się Boże Narodzenie, Wielkanoc, Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, Boże Ciało czy Wszystkich Świętych. Warto świętować w duchu polskiej tradycji, przygotować polskie potrawy i oddać się rytuałom kultywowanym przez przodków. Tylko w ten sposób dzieci nie zapomną o polskich zwyczajach, które nawet na emigracji będą kojarzyć im się z ojczyzną i rodzinnym domem.

Inaczej sprawa się ma ze świętami narodowymi – każde państwo upamiętnia inne wydarzenia ze swojej historii. Na przykład w Niemczech obchodzi się Święto Zjednoczenia Niemiec (3 października), w Holandii Dzień Króla (27 kwietnia), a we Francji upamiętnia się dzień rozpoczęcia Rewolucji Francuskiej (14 lipca). Będąc na emigracji, warto pamiętać o polskich świętach narodowych – Konstytucji 3 Maja czy Święcie Niepodległości. Może to być punkt wyjścia do rozmowy z dziećmi o polskiej historii.

6. Ośrodki polonijne

W wielu europejskich miastach, zwłaszcza w krajach z dużym odsetkiem polskich emigrantów, znajdują się ośrodki polonijne. Te prężnie działające grupy zapraszają twórców z Polski na koncerty, wykłady, spotkania autorskie czy warsztaty. Organizują zajęcia dla dzieci, pikniki i obchody polskich świąt. Warto sprawdzić ich ofertę. Jest to świetna okazja, aby spotkać się z rodakami.

XXI wiek to czas wielkich możliwości i udogodnień w każdej sferze życia. Dzieci polskich emigrantów dzięki łatwemu dostępowi do polskich mediów i wydarzeń organizowanych przez ośrodki polonijne mogą rozwijać swoją znajomość ojczystego języka i pielęgnować polskie zwyczaje. Kluczem jest zaangażowanie i praca rodziców włożona w rozwijanie tożsamości narodowej dzieci.

Artykuł przygotowała Małgorzata Najder

Grafika: freepik.com