Obywatele państw trzecich, zamierzający podjąć zatrudnienie w jednym z krajów UE powinni uzyskać odpowiednie zezwolenie umożliwiające im legalny pobyt i pracę.

Większość pracowników wnioskuje o udzielenie pozwolenia, które zostało uwzględnione w art. 114 Ustawy o cudzoziemcach. Pomimo iż od wprowadzenia w tej ustawie rozwiązania dedykowanego osobom wykonującym pracę w zawodzie, który wymaga wysokich kwalifikacji, minęło ponad 8 lat, to obcokrajowcy i urzędnicy nadal nie posiadają odpowiedniej wiedzy o istnieniu takiego dokumentu.

Prowadzi to często do sytuacji, w której obywatele państw trzecich, mogący uzyskać Niebieską Kartę UE, wnioskują o udzielenie standardowego dokumentu umożliwiającego pobyt czasowy i pracę, w związku z czym tracą przywileje wynikające z posiadania takiego dokumentu.

O Niebieskiej Karcie UE mówi Dyrektywa Rady 2009/50/WE z dnia 25 maja 2009 r. dotycząca warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich mających podjąć pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.

Celem Rady Unii Europejskiej było przyciągnięcie na teren UE wykwalifikowanych pracowników z państw trzecich i ułatwienie ich zatrudniania oraz wprowadzenia większej elastyczności w zmianie miejsca praca czy kraju zamieszkania. W Polsce rozwiązania te zostały wprowadzone w 2012 roku do ustawy o cudzoziemcach. Obecnie, przepisy regulują artykuły od 127 do 138 tej ustawy.

Warunki otrzymania Niebieskiej Karty UE

Kryteria otrzymania dokumentu są w bardzo zbliżone do tych, które warunkują otrzymanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę:

• umowa o pracę lub wiążąca oferta pracy obowiązująca co najmniej przez rok. Oferowane wynagrodzenie nie może być niższe niż 150% kwoty średniego wynagrodzenia w roku, który poprzedza zawarcie umowy (w 2020 roku wynagrodzenie to nie może być niższe niż 7377,26 zł). Istnieje możliwość obniżenia progu wynagrodzenia dla zawodów, w których istnieje zwiększone zapotrzebowanie na pracowników;
• ważny dokument podróży i ważne zezwolenie na pobyt lub krajową wizę długoterminową;
• potwierdzenie ubezpieczenia zdrowotnego;
• w przypadku zawodów regulowanych, których wykonywanie dozwolone jest tylko, po spełnieniu wymogów określonych przepisami prawnymi niezbędne są dokumenty stwierdzające spełnienie tych wymogów. W przypadku zawodów nieregulowanych należy przedstawić dokumenty poświadczające odpowiednie kwalifikacje zawodowe;
• adres zamieszkania na terytorium państwa UE – jeżeli w danym państwie jest taki wymóg.

Wniosek o wydanie karty może zostać odrzucony ze względu na ograniczenia dotyczące liczby przyjmowanych obywateli z państw trzecich, która określona jest przez państwo członkowskie, aby zagwarantować etyczną rekrutację lub, jeżeli na pracodawcę zostały nałożone sankcje za pracę nierejestrowaną lub nielegalne zatrudnienie.

Korzyści wynikające z posiadania Niebieskiej Karty UE

Możliwość zmiany miejsca pracy czy umowy – w przypadku zmiany pracodawcy cudzoziemiec nie musi jak w przypadku posiadania standardowego zezwolenia ubiegać się o wydanie nowej karty. Posiadanie zezwolenia można po prostu wymienić na nowe. Dodatkowo przez pierwsze dwa lata pracy, osoba zatrudniona może zmienić rodzaj umowy i wymiar czasu pracy. O zmianach należy jedynie poinformować odpowiedni urząd.

Łączenie rodzin i dostęp do świadczeń – cudzoziemiec posiadający Niebieską Kartę może sprowadzić członków swojej rodziny. W takim przypadku rodzina otrzymuje zezwolenie na pobyt czasowy i może pracować bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę. Osoby posiadające zezwolenie na pobyt czasowy w związku z opisanymi okolicznościami mogą również starać się o świadczenia rodzinne.

Mobilność i elastyczność – osoba, która posiada Niebieską Kartę UE i przebywa w jednym z państw członkowskich przez osiemnaście miesięcy oraz członkowie jej rodziny mogą się do innego państwa członkowskiego w celu podjęcia pracy. Warunki, które należy spełnić, są różne, zależnie od wymogów danego państwa.

Art. 16 Dyrektywy mówi o tym, że osoba posiadająca Niebieską Kartę UE, która skorzystała z możliwości zmiany miejsca pracy w obrębie Unii Europejskiej, ma prawo do łączenia okresów pobytu w tych państwach po to, aby spełnić wymogi dotyczące długości pobytu. Aby z tego prawa skorzystać, należy spełnić określone warunki:

• minimum pięć lat nieprzerwanego, legalnego pobytu na terenie Wspólnoty posiadając Niebieską Kartę UE;
• minimum dwuletni legalny i nieprzerwany pobyt na terytorium jednego z państw UE, poprzedzający złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt stały.

Artykuł przygotowała Sandra Tyl