Słowo „karnawał” pochodzi od włoskiego carnevale i oznacza „pożegnanie mięsa”. Pierwsza wzmianka dotycząca tej publicznej rozrywki pojawiła się już w 1094 roku, w dokumencie doży Wenecji Vitale Faliero. Okres ten kojarzy nam się z szaleństwem zabaw i imprez, które ogarniają cały świat. Jego wyjątkowość polega na tym, że organizowany jest od kilku setek lat i nic nie wskazuje na to, by tradycja ta miała odejść w zapomnienie.

Uważa się, że karnawał jest związany z tradycją chrześcijańską. Ostatki, które poprzedzają Wielki Post, miały ukazywać zabawę i rozpustę jako grzech – sprzeciwianie się Kościołowi. Zabawy karnawałowe związane były także z obyczajami rolniczymi. Im wyżej uczestnicy zabawy skakali, tym wyżej i bardziej obficie miało rosnąć zboże. Na wsiach organizowano również tańce wokół ogniska, mające zapewnić bujne zbiory.

W Polsce świętowanie rozpoczyna się 6 stycznia i kończy się w Środę Popielcową, która wypada na 46 dni przed Wielkanocą.

Włochy: Wenecja

W XVIII wieku w Wenecji zabawy karnawałowe trwały przez cały miesiąc. Nie podobało się to Napoleonowi Bonaparte, któremu przeszkadzał hałas, więc postanowił zabronić organizacji imprez. Czas zabawy przywrócono dopiero w 1980 r., zaczyna się w niedzielę poprzedzającą tłusty czwartek i trwa 10 dni.

Sercem weneckiego karnawału jest Plac Świętego Marka, skąd swoją drogę rozpoczyna kolorowa parada, w której uczestniczą przedstawiciele różnych dzielnic miasta. Po dotarciu do dzwonnicy (campanile), biskup ogłasza rozpoczęcie karnawału.

Weneckie bale najbardziej znane są z pięknie zdobionych, kolorowych masek zakładanych na twarze. Zaskoczeniem może okazać się fakt, że mieszkańcy ubierają się w te proste, wykonane ze skóry lub papier mâché. Najpopularniejszą jest biała maska, z wysuniętą szczęką, zakładana na całą twarz, co pozwala na swobodne jedzenie i picie bez jej zdejmowania.

Harmonogram wszystkich imprez zawsze trzymany jest w tajemnicy, ale są też elementy powtarzające się co roku. Zabawa rozpoczyna się od lotu anioła, kiedy akrobata unoszony jest na linach ze stali nad placem świętego Marka. Karnawał zawsze kończy się konkursem na najpiękniej zdobioną maskę, wielkim balem oraz pokazem fajerwerków.

Luizjana: Nowy Orlean

Nowy Orlean zwany również Big Easy (Wielki Luz) to miasto, w którym już dawno zadomowił się przywieziony z Francji Mardi Gras. Trwa on od Święta Trzech Króli do Środy Popielcowej. Pierwszy karnawał w Nowym Orleanie odbył się w XVIII wieku. Bawiono się wtedy na balach maskowych, które były organizowane przez mężczyzn i to tylko oni mieli przywilej noszenia masek oraz proszenia pań do tańca.

Dopiero w XX wieku afroamerykański Klub Zulu zorganizował pierwsze święto, gdzie ulicami miast przeszły kolorowe parady.

Dziś Mardi Gras to trwające wiele tygodni obchody, na które przybywają fani zabawy z całego świata. Miasto przepełniają kolory karnawału (zieleń, żółć, fiolet), a w każdym sklepie można kupić pamiątki związane z tym świętem. Ważnym elementem Mardi Gras są również kolorowe kokardy i korale. Na ulice wyjeżdżają ogromne, wielobarwne platformy, inspirowane przeróżnymi postaciami z bajek, książkami, filmami czy tradycjami. Zabawa trwa również w zamkniętych klubach i restauracjach, gdzie organizowane są wystawne bale.

6 stycznia odbywa się uznawany za najważniejszy, Bal Króla i jest on początkiem świętowania. Tradycją Mardi Gras jest również podawanie na każdej karnawałowej imprezie królewskiego ciasta (king cake). W cieście ukryta jest mała figurka dziecka symbolizująca adorowane przez Trzech Króli dzieciątko Jezus, a osoba, która ją znajdzie w swoim kawałku, zostaje mianowana tytułem Króla Dnia. Ostatni Król Dnia (osoba, która znajdzie figurkę w ostatni dzień karnawału) zobowiązany jest do kupna ciasta pierwszego dnia karnawału w przyszłym roku.

Meksyk: Veracruz

Karnawał w Meksyku rozpoczyna się na 9 dni przed Środą Popielcową i swoim klimatem dorównuje świętu organizowanemu w Rio. Imprezy mają charakter bardziej rodzinny, a bilety wstępu na parady są w przystępnych cenach, dzięki czemu każdy może wziąć w nich udział.

Meksykanie nie budują ogromnych platform, a na ulice zamiast nich wyjeżdżają różne pojazdy np. pięknie udekorowane traktory z przyczepami, na których w rytm lokalnej muzyki wiwatują tancerze. Karnawał rozpoczyna spalenie złego humoru w Veracruz, które polega na paleniu figury/makiety mało lubianej osoby lub polityka. Nie brakuje regionalnych przysmaków oraz zabaw i tańca.

W głównych miastach odbywają się parady Króla i Królowej, które są jednymi z bardziej hucznych i kolorowych widowisk karnawałowych. W Cozumel główną atrakcją jest pochód baśniowych postaci, księżniczek oraz pięknie ubranych tancerek. W Mazatlán karnawałowe szaleństwo trwa 5 dni bez przerwy, w dzień oraz nocą i jest to trzecia względem wielkości parada na świecie.

Brazylia: Rio de Janeiro

Zabawa do białego rana, kolorowe kreacje tancerek samby, piękne parady i wiele innych atrakcji co roku przyciąga miliony turystów pragnących uczestniczyć w tej znanej na całym świecie imprezie.

Najchętniej oglądane występy karnawału odbywają się na sambodromie. Jest to 700-metrowa promenada, zaprojektowana przez Oscara Niemeyera (brazylijskiego architekta), mieszcząca około 70 tysięcy widzów. Pomimo wysokich cen biletów widownia zawsze wypełniona jest po brzegi. Codziennie inne szkoły tańca prezentują się wszystkim zgromadzonym widzom oraz sędziom, którzy za każdy występ przyznają punkty, aby na zakończenie wybrać najlepszych. Pokazy zaczynają się około godziny 21 i trwają do rana.

W czasie karnawału w całym mieście organizowane są wystawne bale i huczne imprezy w klubach. Niecierpliwi mieszkańcy Brazylii zabawę zaczynają na kilkanaście dni przed rozpoczęciem głównych parad, urządzając bloco, czyli mniejsze imprezy uliczne.

Karnawałem żyje cały kraj. To szaleństwo barw, muzyki i pięknego tańca. Dla rdzennych Brazylijczyków (carioca) karnawał jest wyjątkowym doznaniem oraz okresem, w którym nawet mieszkańcy faveli mogą pokazać całemu światu swoje umiejętności taneczne i swoją sambę.

Hiszpania: Kadyks

Tradycja hucznego świętowania karnawału w Kadyksie trwa od XVI wieku. Dziś jest to święto żartów, ukazywania dystansu do samego siebie oraz wyśmiewania otaczającej rzeczywistości. Carnaval de Cádiz jest to drugi o randze hiszpańskiej fiesty karnawał mający znaczenie międzynarodowe i jest wpisany na listę Niematerialnych Dziedzictw Kulturowych UNESCO.

Karnawał jest tu świętem ulicznym. Trwa 11 dni i w tym czasie całe miasto ogromnie się zmienia, stając się pełnym kolorów, muzyki i żartujących biesiadników miejscem. Już na miesiąc przed rozpoczęciem świętowania odbywają się próby ponad stu grup, które będą rywalizować między sobą w różnych konkursach organizowanych przez Teatr Wielki im. Manuela de Falli, tworząc widowiskowy, pełen kolorów i muzyki, piękny spektakl.

W czasie karnawału przeróżne stowarzyszenia przygotowują regionalne dania na świeżym powietrzu oraz organizowane są wszelkiego rodzaju imprezy i konkursy kulinarne. Najważniejszym wydarzeniem całego karnawału jest Wielki Finał, który trwa od pierwszego piątku święta do sobotniego poranka. Zabawa przenosi się wtedy na ulice miast a grupy biorące udział w konkursach, śpiewając, maszerują po starym mieście. W niedzielę i poniedziałek grupy teatralne występują na platformach przejeżdżających przez miasto. Ta część imprezy znana jest jako Carrusel de Coros.

Niemcy: Kolonia

Imprezy w miastach i miasteczkach znajdujących się wzdłuż Renu to prawdziwy raj dla miłośników karnawałowego szaleństwa. Jednak największa impreza odbywa się w Kolonii, gdzie karnawał nazywany jest Piątą Porą Roku.

Do jednych z karnawałowych tradycji należą Babskie Zapusty. Zabawa polega na obcinaniu przez panie męskich krawatów, które symbolizują wyższość mężczyzn nad kobietami. Grupy pięknie i barwnie przebranych dam przejmują następnie panowanie nad siedzibą władz miasta i tym samym dezorganizują jej działalność, co ma pokazać siłę płci pięknej.

Punktem kulminacyjnym imprezy jest Poniedziałek Róż Rosenmontag. Jest to dzień, w którym ulice miast przemierzają korowody, barwnie przebranych mieszkańców rozdających widzom różnego rodzaju słodycze.

Holandia: Maastricht

Znane z podpisanie traktatu powołującego do życia Unię Europejską Maastricht to najstarsze miasto w Holandii. Jest to również miejsce, w którym karnawałowe imprezy uważane są za najlepsze w tej części Europy.

Rada Jedenastu zbiera się 11 listopada, aby ustanowić Księcia Karnawału, który przejmuje władzę na czas trwania wszystkich imprez. W sobotę poprzedzającą rozpoczęcie karnawału burmistrz przekazuje wybrańcowi klucze do bram miasta i zarazem zmienia jego nazwę z Maastricht na Mestreech.

Wielka parada, która jest zwieńczeniem imprezy to doskonała okazja do przebrania się za swoją ulubioną postać. Nawet wysocy rangą urzędnicy dają się ponieść karnawałowemu szaleństwu i przebierają się za krasnoludki, wampiry, chodzą po rynku ubrani w szlafrok czy kostium kąpielowy. Na czas parady wybierany jest hymn towarzyszący biesiadnikom przez całą imprezę. Z reguły jest to śmieszna piosenka związana z ostatnimi wydarzeniami w kraju. W trakcie karnawału można także spróbować najróżniejszych piw o najdziwniejszych smakach.

Artykuł przygotowała Sandra Tyl