Zamierzasz przeprowadzić się z rodziną do Niemiec lub już tam jesteś z małymi dziećmi? Koniecznie sprawdź, jak działa niemiecki system szkolnictwa. Przeczytaj wszystko na temat tamtejszej edukacji i już dzisiaj zadbaj o rozwój swoich dzieci.

System oświaty za zachodnią granicą może zaskoczyć niejednego Polaka. Różni się od tego praktykowanego w naszym kraju strukturą samej oświaty, etapów edukacji, zasadami oceniania, ale również podejściem do samego procesu nauczania. Co nas łączy to obowiązkowa edukacja do 18 roku życia oraz możliwość wyboru rodzaju szkoły średniej.

Organizacja prawna oświaty

 Prawnie oświata podzielona jest między państwo a landy, które są niezależne w tej dziedzinie. Każdy region posiada więc własne Ministerstwo Oświaty, które prowadzi samodzielną politykę w temacie edukacji. Bund tworzy jedynie ustawowe ramy prawne oraz odpowiada za szkolnictwo wyższe. Efektami tego podziału są różnice programowe między landami, ale również różne daty rozpoczynania roku szkolnego.

 Etapy kształcenia

 Większość dzieci zaczyna edukację od przedszkola, które jest nieobowiązkowe, ale dla rodziców bardzo pomocne. Podobnie jak w Polsce, pozwalają one na przekazanie dzieciom podstawowej wiedzy od poniedziałku do piątku, a czasem nawet w weekendy. Obowiązują standardowe godziny funkcjonowania Kindergarten, dzięki którym rodzice mogą bez problemu pójść do pracy. Za każde miejsce w przedszkolu trzeba niestety uiścić czesne.

 Obowiązkowy etap edukacji zaczyna się wraz z podstawówką, czyli Grundschule. Trwa ona tylko 4 lata i są to kluczowe 4 lata decydujące o dalszym kształceniu dziecka. Wyjątkowo w Berlinie okres ten wydłużony jest do 6 lat.

Na koniec szkoły podstawowej każdy uczeń, na podstawie osiągnięć, otrzymuje od nauczycieli opinię, która pomaga w wyborze rodzaju kolejnej szkoły.

 Gimnazjum (Gymnasium) to najlepszy wybór dla dzieci, które miały bardzo dobre wyniki i nie mają problemów w nauce. Gimnazjum trwa 9 lat, a kończy je egzamin maturalny, który ma wpływ, podobnie jak w Polsce, na być albo nie być ucznia na studiach wyższych.

Jeżeli dziecko miało niezbyt zadowalające wyniki to zostanie mu polecona szkoła główna, czyli Hauptschule. Głównym celem szkoły głównej jest przekazanie uczniom podstawowych i ogólnych wiadomości.

Długość nauki w Hauptschule zależy od landu i obowiązujących praw. 5 lub 6-letni etap nauki jest wstępem do szkoły zawodowej (Berufschule), która trwa kolejne 3 lata. Co ważne, po szkole zawodowej uczeń bez problemu nadal może pójść na wybrany kierunek studiów.

Trzecią alternatywą jest szkoła realna (Realschule), 5 lub 6 letnia szkoła, która przygotowuje uczniów do praktyk lub pracy w gospodarce – w handlu, rzemiośle czy służbach publicznych. Szkoła kończy się specjalnym egzaminem, który umożliwia potem uczniom kontynuowanie nauki w szkole zawodowej lub technikum (Fachoberschule), aby potem mieć otwarte drzwi na studia.

Ostatnim, już nieobowiązkowym etapem są studia wyższe (Studium). Standardowo trwają odpowiednio:

• licencjackie w wyższych szkołach zawodowych – 4 lata
• licencjackie na uczelniach uniwersyteckich – 4,5 roku
• magisterskie – 2 lata

Rola nauczycieli i uczniów

Na samym początku edukacji, nauczyciele nie posługują się systemem ocen. W trakcie 4 lat obserwują postępy dzieci w nauce i wystawiają im odpowiednie opinie. Dopiero na kolejnych etapach edukacji obowiązuje sześciostopniowa skala ocen od 1 do 6. Jednak jest ona odwrotna niż w Polsce, więc 1 jest najlepszą oceną, a 6 – najgorszą.

Sam proces nauki również jest inny. Głównie zachęca się uczniów do samodzielnej pracy i myślenia. Ucieka się do wkuwania dat i zawiłych etapów historycznych.

Co ważne, uczniowie sami wybierają przedmioty, ale również zakres wiedzy z danej dziedziny. Oznacza to, że często uczniowie poznają zaledwie podstawowe lub wyrwane z kontekstu rzeczy z chemii, biologii czy fizyki.

Jak wygląda niemiecka matura?

Uczniowie przygotowujący się do matury nie muszą powtarzać materiału z kilkuset stronicowych repetytoriów. Na maturze pojawiają się zagadnienia nauczane jedynie podczas dwóch ostatnich lat nauki.

Wymagana wiedza obejmuje zazwyczaj do 5 wybranych tematów, które są wtedy nauczane i wielokrotnie powtarzane. Na samej maturze uczniowie otrzymują 3 tematy.

Co ważne, do wyników matury dolicza się również punkty, które są zbierane przez uczniów przez te 2 lata.

Artykuł przygotowany przez firmę Silverhand