Urlop macierzyński, rodzicielski, wychowawczy, to dni wolne, które przysługują kobietom po urodzenia dziecka. Obecnie również mężczyźni mogą liczyć na wolne z okazji narodzin i opieki nad potomkiem.

Urlop okolicznościowy z okazji narodzin dziecka

Ten dwudniowy urlop przysługuje każdemu mężczyźnie po urodzeniu dziecka. W okresie urlopu okolicznościowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia wyliczanego identycznie jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. Reguluje to rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r.

Urlop tacierzyński

Jest to część urlopu macierzyńskiego. Długość urlopu macierzyńskiego uzależniona jest od liczby urodzonych dzieci podczas 1 porodu i może trwać od 20 do 37 tygodni. Matka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni, a pozostałą część może przekazać ojcu dziecka. Tym samy urlop tacierzyński może wynieść maksymalnie od 6 do 23 tygodni. Z tego rodzaju urlopu mogą skorzystać ubezpieczeni ojcowie z tytułu narodzin lub przysposobienia dziecka na wychowanie.

Urlop rodzicielski

Jest kolejnym urlopem po macieńskim, z którego mogą skorzystać oboje rodzice dziecka. Wymiar urlopu również zależy od liczby urodzonych dzieci – 32 tygodni po urodzeniu jednego dziecka lub 34 w przypadku dwójki i więcej. Urlop rodzicielski może wziąć zarówno ojciec, jak i matka dziecka, jednak dni wykorzystane przez każde z rodziców się sumują. To oznacza, że jeśli rodzice chcieliby spędzić ten czas wspólnie z dzieckiem, urlop może trwać dla każdego z nich maksymalnie 16 lub 17 tygodni.

Urlop ojcowski

Z tego świadczenia może skorzystać ojciec, który zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę i bierze czynny udział w wychowaniu dziecka (nawet po rozwodzie, jednak nie w przypadku, kiedy ojciec został pozbawiony praw rodzicielskich). Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 14 dni (10 dni pracujących plus weekendy). Ojciec dziecka może go wykorzystać jednorazowo lub po tygodniu w różnych terminach. Pracownik może starać się o urlop ojcowski do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia.

Urlop wychowawczy

Z tego rodzaju urlopu może skorzystać rodzic, który zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę od co najmniej 6 miesięcy. Wymiaru urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy i może być udzielony do momentu ukończenia przez dziecko 6 roku życia lub 18 w przypadku opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. Urlop ten ma jednak jedną poważną wadę – jest bezpłatny.

Obecnie trwają prace nad nowelizacją ustaw dotyczących urlopów po narodzinach dziecka. W tym kontekście założenia dyrektywy work-life balance przewidują przede wszystkim wspieranie uczestnictwa kobiet na rynku pracy oraz równy podział obowiązków opiekuńczych między ojców i matki.

Artykuł przygotowała Karolina Gębarowska