Emerytura w Niemczech – co muszę zrobić, aby ją uzyskać?
Polacy pełniący obowiązki zawodowe u naszego zachodniego sąsiada mają prawo do otrzymywania tamtejszych świadczeń emerytalnych po przepracowaniu pełnych pięciu lat. Podstawowym warunkiem jest stałe odprowadzanie składek. Zazwyczaj zajmuje się tym pracodawca.
Pierwszy system emerytalny w Niemczech powstał w 1889 roku. Od tego czasu przeszedł on wiele zmian i transformacji, lepiej lub gorzej reagując na zmiany, które powstawały w społeczeństwie. Obecne założenia również wydają się być dalekie od ideału, dlatego też trwają prace nad pomysłami, które będą trafniej oddawały realia poważnych problemów z niżem demograficznym i niewystarczającą liczbą osób mogących podjąć zatrudnienie w wielu kluczowych dla rynku branżach.
Obecnie wiek emerytalny został podniesiony w Niemczech do 67 roku życia – zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Co jednak bardzo istotne, regulacje wprowadzane są stopniowo, czyli zamierzony pułap 67 lat ma zostać osiągnięty dopiero w 2029 roku. Po roku 2023 będzie on wzrastał co rok o 2 miesiące, natomiast do roku 2023 o miesiąc każdego roku. Średni wiek emerytalny w Europie to 65 lat. Niemcy znajdują się więc powyżej tej średniej, razem z m.in. Norwegią, Holandią, Belgią czy Danią. Najdłużej muszą pracować obywatele Irlandii i Anglii, ponieważ aż do 68. roku życia.
Oczywiście, w Niemczech istnieje także możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę, jednakże musi to się wiązać z przynajmniej 45 – letnim stażem pracy. Na pewno jednak sprzyjające jest to, że do tego założenia zalicza się również czas pozostawania bez pracy pomiędzy okresami zatrudnienia. Podstawowym minusem tego działania jest to, że każdy miesiąc wcześniejszego przejścia na emeryturę skutkuje obniżeniem tego świadczenia. Według najnowszych doniesień odnośnie do szczegółów reformy systemu emerytalnego odstępstwa od wyżej wymienionych zapisów będą dotyczyć osób, które przekroczyły 63 roku życia. Oni, po przepracowaniu 45 lat, będą mogli przejść na pełnopłatną emeryturę. Obecnie średnia emerytura w Niemczech wynosi około 820 euro, czyli około 3500 złotych. Co też zresztą świadczy o tym, że biorąc pod uwagę koszty życia w tym kraju, iż wcale nie jest ona tak wysoka, jak powszechnie się sądzi.
Niejako jest to wyjście naprzeciw oczekiwaniom społecznym. Naukowcy z Wuppertalu przeprowadzili pomiędzy 2011 a 2018 roku szereg badań, z których wynika, że 30% respondentów chciałaby przejść na emeryturę już w wieku 60 lat. 26 procent pragnie uczynić to w momencie ukończenia 63 lat, a zaledwie 15 procent skłania się ku przejściu na emeryturę po ukończeniu 65. roku życia.
Emerytura jest liczona na podstawie indywidualnych okresów składkowych ubezpieczenia oraz osiąganych w tych okresach dochodów, więc analogicznie, jak w Polsce. W Niemczech jednak chronią obywateli, wypłacając dodatki socjalne, jeśli obliczone świadczenie emerytalne jest bardzo niskie. Zostało przyjęte, iż dotyczy to osób, którym przysługuje kwota nie przekraczająca 789 euro. Objęci pomocą państwową zostaną ci, którzy pozostawali w stosunku pracy przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez co najmniej 10 lat. Mimo to, niecałe dwa miesiące temu, przy okazji dyskusji o reformie systemu, Minister pracy RFN Hubertus Heil, wnioskował o wprowadzenie emerytury podstawowej ze stałą kwotą 900 euro.
Polacy po niemiecką emeryturę
Wystarczy przepracować zaledwie 5 lat w Niemczech, aby móc skutecznie ubiegać się o świadczenia emerytalne. Oczywiście w przypadku tak krótkiego czasu pracy będzie ono proporcjonalnie niskie. Okres poniżej pięciu lat nie jest czasem straconym. Choćby kilkumiesięczne zatrudnienie w państwie UE jest istotne przy ustalaniu polskiej emerytury, jako okresy składkowe i tym samym może mieć wpływ na podniesienie jej wysokości. Pracując przez część życia zarówno w Niemczech, jak i Polsce można ubiegać się o dwie emerytury, z obu tych krajów. Warunkiem jest zwrócenie się do stosownych instytucji o oddzielnie wyliczone wysokości świadczenia.
Przepisy warunkują również sytuację osób, które będąc na emeryturze dalej parają się aktywnym zatrudnieniem. W przypadku przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, wysokość ich wynagrodzenia może wynosić maksymalnie 450 euro.
Warunkiem otrzymania niemieckiej emerytury przez Polaków jest obowiązek co najmniej pięcioletniego odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne. Te formalności leżą, podobnie jak w naszym kraju, po stronie pracodawcy. Należy jednak pamiętać, że Polacy, którzy są zatrudnieni przez polskie firmy i delegowani do pracy w Niemczech, są objęci polskim systemem emerytalnym. Minimalny okres, wymagany do nabycia prawa do świadczeń, w zależności od rodzaju renty, wynosi 5, 15, 20, 35 lub 45 lat.
Wniosek o przyznanie emerytury należy złożyć na co najmniej 3 miesiące przed planowanym skorzystaniem ze świadczenia. Osoby, które mieszkają w Polsce, ale otrzymują emeryturę zarówno z naszego kraju, jak z Niemiec, podlegają przepisom Unii Europejskiej w kwestii ubezpieczenia zdrowotnego. Mianowicie, w tym przypadku podlegają polskiego ubezpieczeniu. Jeżeli otrzymujemy tylko niemiecką emeryturę, wówczas obowiązuje prawo niemieckie.
Starzejące się społeczeństwo niemieckie i brak rąk do pracy powoduje, że rząd niemiecki czyni starania, aby na wszelkie możliwe sposoby zachęcić do przedłużania okresu pełnienia obowiązków pracowniczych. Możliwe więc, że wkrótce zostaną zaprezentowane kolejne transformacje systemu emerytalnego.