Uważa się, że karnawał jest związany  z tradycją chrześcijańską. Ostatki, które poprzedzają Wielki Post, miały ukazywać zabawę i rozpustę jako grzech – sprzeciwianie się Kościołowi.  Zabawy karnawałowe związane też były z obyczajami rolniczymi. Im wyżej uczestnicy zabawy skakali, tym wyżej miało rosnąć zboże. W Europie, zwłaszcza na wsiach, praktykowano również tańce wokół ogniska.

Słowo „karnawał” pochodzi od włoskiego carnevale i oznacza „pożegnanie mięsa”. Okres ten obchodzony jest w większości zakątków świata, lecz zależnie od szerokości geograficznej natrafimy na bardzo różne zwyczaje i wyjątkową oprawę. W Polsce świętowanie rozpoczyna się 6 stycznia i kończy się na 46 dni przed Wielkanocą.

Wenecja Europejską stolicą karnawału

W XVIII wieku wenecka zabawa karnawałowa trwała cały miesiąc, ale została obalona przez Napoleona Bonaparte, który uznał, że jest za głośna. Czas zabawy powrócił w 1980 r., zaczyna się w niedzielę poprzedzającą tłusty czwartek i trwa 10 dni.

Sercem weneckiego karnawału jest Plac Świętego Marka, skąd swoją drogę rozpoczyna kolorowa parada, w której uczestniczą przedstawiciele różnych dzielnic miasta. Po dotarciu do dzwonnicy (campanile), biskup ogłasza rozpoczęcie karnawału. Weneckie bale najbardziej znane są z pięknych, bogato zdobionych,  kolorowych masek zakładanych na twarze.  Zaskoczeniem może okazać się fakt, że mieszkańcy ubierają się w te proste, wykonane ze skóry lub papier mâché. Najpopularniejszą jest biała, z wysuniętą szczęką, zakładana na całą twarz maska, co pozwala na swobodne jedzenie i picie bez jej zdejmowania.

Harmonogram wszystkich imprez zawsze trzymany jest w tajemnicy, ale są też elementy powtarzające się co roku. Zabawa rozpoczyna się od „lotu anioła”, kiedy akrobata unoszony jest na linach ze stali nad placem świętego Marka. Karnawał zawsze kończy się konkursem na najpiękniej zdobioną maskę, wielkim balem oraz pokazem fajerwerków.

Najbardziej huczna i kolorowa zabawa tylko w Rio de Janeiro

               Zabawa do białego rana, kolorowe kreacje tancerek samby, piękne parady i wiele innych atrakcji co roku przyciąga miliony turystów pragnących uczestniczyć w tej znanej na całym świecie imprezie.

Najchętniej oglądane występy karnawału odbywają się na znanym wszystkim sambodromie. Jest to 700-metrowa promenada, zaprojektowana przez Oscara Niemeyera (brazylijskiego architekta), gdzie może zmieścić się około 70 tysięcy widzów. Turystów nie odstraszają nawet ceny biletów wstępu, które wahają się między 20 a 700 dolarów. Codziennie inne szkoły tańca prezentują się wszystkim zgromadzonym widzom oraz sędziom, którzy za każdy występ przyznają punkty, aby na zakończenie wybrać najlepszych. Pokazy zaczynają się około godziny 21 i trwają do rana.

W czasie karnawału w całym mieście trwają bale i imprezy w klubach. Niecierpliwi mieszkańcy Brazylii zabawę zaczynają na kilkanaście dni przed rozpoczęciem głównych parad, organizując „bloco” czyli mniejsze imprezy uliczne.  Karnawałem żyje cały kraj. To szaleństwo barw, muzyki i pięknego tańca. Dla rdzennych Brazylijczyków (carioca) karnawał jest doznaniem mistycznym, okresem, w którym nawet mieszkańcy faveli mogą pokazać całemu światu swoje umiejętności taneczne, swoją sambę.

Mardi Gras w Nowym Orleanie

               Nowy Orlean zwany również „Big Easy” (Wielki Luz) to miasto, w którym już dawno zadomowił się przywieziony z Francji Mardi Gras (karnawał). Trwa on od Święta Trzech Króli do środy popielcowej. Pierwszy karnawał w Nowym Orleanie odbył się w XVIII wieku, gdy bawiono się na balach maskowych, które były organizowane przez mężczyzn i to tylko oni mieli przywilej noszenia masek i proszenia pań do tańca. W XX wieku afroamerykański Klub Zulu zorganizował pierwsze święto, gdzie ulicami miast przeszły kolorowe parady.

Dziś Mardi Gras to trwające wiele tygodni obchody, na które przybywają fani zabawy z całego świata. Całe miasto przepełniają kolory karnawału (zieleń, żółć, fiolet), a w każdym sklepie można kupić pamiątki związane z tym świętem. Ważnym elementem Mardi Gras są również kolorowe kokardy i korale. Na ulice wyjeżdżają ogromne, kolorowe platformy, inspirowane przeróżnymi postaciami z bajek, książkami, filmami czy tradycjami. Zabawa trwa również w zamkniętych klubach i restauracjach, gdzie odbywają się wystawne bale.

6 stycznia odbywa się uznawany za najbardziej wystawny Bal Króla i jest on początkiem świętowania. Tradycją Mardi Gras jest również podawanie na każdej karnawałowej imprezie królewskiego ciasta (king cake). W cieście ukryta jest mała figurka dziecka symbolizująca adorowane przez Trzech Króli dzieciątko Jezus, a osoba, która ją znajdzie w swoim kawałku, zostaje mianowana tytułem Króla Dnia. Ostatni Król Dnia (osoba która znajdzie figurkę w ostatni dzień karnawału) zobowiązany jest do kupna ciasta pierwszego dnia karnawału w przyszłym roku.

Meksyk prawie jak Rio

               Karnawał w Meksyku rozpoczyna się na 9 dni przed środą popielcową i swoim klimatem dorównuje świętu organizowanemu w Rio. Imprezy mają charakter bardziej rodzinny, a bilety wstępu na parady są w przystępnych cenach, dzięki czemu każdy może wziąć w nich udział.

Meksykanie nie budują ogromnych platform, a na ulice zamiast nich wyjeżdżają różne pojazdy np. pięknie udekorowane traktory z przyczepami, na których w rytm lokalnej muzyki wiwatują tancerze i tancerki. Karnawał rozpoczyna „spalenie złego humoru”, które polega na paleniu figury/makiety mało lubianej osoby lub polityka. Nie brakuje regionalnych przysmaków oraz zabaw i tańca.

W głównych miastach odbywają się parady Króla i Królowej, które są jednymi z bardziej hucznych i kolorowych widowisk karnawałowych. W Cozumel główną atrakcją jest pochód baśniowych postaci, księżniczek oraz pięknie ubranych tancerek. W Mazatlán karnawałowe szaleństwo trwa 5 dni bez przerwy, w dzień oraz nocą i jest to trzecia względem wielkości parada na świecie.

Kadyks – dziedzictwo kulturowe Hiszpanii

Tradycja hucznego świętowania karnawału w Kadyksie trwa od XVI wieku. Dziś jest to święto żartów, ukazywania dystansu do samego siebie oraz wyśmiewania otaczającej rzeczywistości. Carnaval de Cádiz (karnawał w Kadyksie) jest to drugi o randze hiszpańskiej fiesty karnawał mający znaczenie międzynarodowe i jest wpisany na listę Niematerialnych Dziedzictw Kulturowych UNESCO.

Karnawał w Kadyksie to święto uliczne. Trwa 11 dni i w tym czasie całe miasto ogromnie się zmienia, stając się pełnym kolorów, muzyki i żartujących biesiadników miejscem. Już na miesiąc przed rozpoczęciem świętowania odbywają się próby ponad stu grup, które będą rywalizować między sobą w różnych konkursach organizowanych przez Teatr Wielki im. Manuela de Falli, tworząc widowiskowy, pełen kolorów i muzyki, piękny spektakl.

W czasie karnawału przeróżne stowarzyszenia przygotowują regionalne dania na świeżym powietrzu oraz organizowane są wszelkiego rodzaju imprezy i konkursy kulinarne. Najważniejszym wydarzeniem całego karnawału jest Wielki Finał, który trwa od pierwszego piątku święta do sobotniego poranka. Zabawa przenosi się wtedy na ulice miast, grupy biorące udział w konkursach, śpiewając, maszerują po starym mieście. W niedzielę i poniedziałek grupy teatralne występują na platformach przejeżdżających przez miasto. Ta część imprezy znana jest jako „Carrusel de Coros”.

Autor tekstu: Sandra Tyl