Walizki spakowane, krem z filtrem jest! Ulubiona bluzka i spodnie są! Dokumenty są! Do listy spraw, których warto dopilnować przed wyjazdem, należy obowiązkowo dopisać ubezpieczenie zdrowotne.

Jeśli w trakcie wyjazdu wakacyjnego, służbowego, studiów czy pracy w jednym z krajów Unii Europejskiej zdarzy nam się zachorować, przysługuje nam prawo do leczenia. Posiadając Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która jest dowodem naszego ubezpieczenia, nabywamy takie same prawa do opieki medycznej jak obywatele danego państwa.

Posiadanie karty EKUZ nie jest obowiązkowe, ale może okazać się niezwykle ważne. Ideą takiego ubezpieczenia jest to, by turysta czy osoba pracująca tymczasowo za granicą nie musiała skracać urlopu i wracać do kraju, chcąc uniknąć drogiego leczenia.

Czym jest karta EKUZ

Karta EKUZ jest wydawana wyłącznie osobom, które są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego oraz osobom mającym prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych przez państwo. Z takiego rodzaju ubezpieczenia mogą skorzystać wszystkie osoby, które tymczasowo przebywają w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej lub EFTA (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria).

Aby w razie konieczności otrzymać bezpłatną pomoc medyczną na miejscu, należy okazać kartę EKUZ lekarzowi prowadzącemu lub administracji przychodni czy szpitala. Sama karta nie jest dokumentem potwierdzającym tożsamość, więc należy również posiadać dowód osobisty lub paszport.

Chcąc udać się do lekarza za granicą, ważne jest, aby pamiętać, że nasze prawa i obowiązki są takie same jak osób ubezpieczonych w danym państwie. Jeżeli leczenie nie jest refundowane w całości, będziemy zmuszeni opłacić jego część zgodnie z obowiązującymi przepisami. Możemy też znaleźć się w sytuacji, gdy sami musimy pokryć koszty hospitalizacji, a następnie mamy prawo starać się o zwrot pieniędzy. Zawsze przed wyjazdem warto sprawdzić, czy dany szpital/przychodnia działa w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej, aby uniknąć przykrych niespodzianek. Również w wielu państwach UE czy EFTA nie jest finansowany transport karetką pogotowia, czy różnego rodzaju świadczenia związane z ratownictwem np. górskim. W takich przypadkach zaleca się dokupienie ubezpieczenia dodatkowego, które zapewni nam poczucie bezpieczeństwa podczas wyjazdu.

Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby otrzymać kartę EKUZ

Wyrobienie karty EKUZ jest darmowe.

Wyróżnia się dwa rodzaje wniosków. Pierwszy dotyczy pobytu czasowego, czyli osób, które wybierają się za granicę w celach turystycznych, naukowych czy innych, wiążących się z dłuższym pobytem w danym kraju. Drugi rodzaj wniosku skierowany jest do osób wyjeżdżających do pracy.

Aby złożyć wniosek, należy:

• pobrać go ze strony NFZ (https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/nasze-zdrowie-w-ue/leczenie-w-krajach-unii-europejskiej-i-efta/jak-wyrobic-karte-ekuz/), wypełnić i podpisać;
• przesłać wniosek do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału wojewódzkiego NFZ. Można wysłać go pocztą elektroniczną (zdjęcie/skan), tradycyjną lub złożyć osobiście.

Kartę otrzymamy na adres wskazany we wniosku jako miejsce odbioru. Możemy też odebrać ją osobiście w delegaturze NFZ lub za pośrednictwem osoby trzeciej, która zostanie do tego upoważniona.

W większości karty EKUZ wyrabiane są na podstawie informacji, które zawarte są w bazach danych wojewódzkich oddziałów NFZ. Może jednak zdarzyć się sytuacja, w której Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie w stanie potwierdzić naszego prawa do świadczeń na podstawie posiadanych informacji. W takim przypadku NFZ musi przeprowadzić postępowanie wyjaśniające oparte o dokumenty przedłożone przez wnioskującego np. zaświadczenie z ZUS/KRUS o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu w NFZ, legitymacja emeryta, rencisty lub wojskowego, zaświadczenie z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek, dokument potwierdzający zamieszkiwanie na terytorium Polski lub oświadczenie o zamieszkiwaniu na terytorium RP, dokument potwierdzający posiadanie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zezwolenie na pobyt czasowy.

Jeżeli osoba wnioskująca dopełni wszystkich formalności i nie będzie wątpliwości związanych z prawem do korzystania ze świadczeń, kartę otrzyma już w dniu złożenia wniosku pod warunkiem, że uda się do urzędu osobiście. Jeżeli wysyłaliśmy pismo pocztą, gotowy dokument otrzymamy w ciągu 3 dni od daty wpływu wniosku do oddziału wojewódzkiego NFZ. W przypadku wnioskowania za pośrednictwem poczty elektronicznej NFZ ma obowiązek odesłać nam informację o sposobie rozpatrzenia również w ciągu 3 dni.

Jak długo ważna jest karta EKUZ

Okres ważności EKUZ różni się, ze względu na nasz status np. osoba bezrobotna może otrzymać kartę tylko na dwa miesiące, a osoba prowadząca własną działalność gospodarczą otrzyma dokument, który będzie ważny przez 3 lata.

Potwierdzenie ubezpieczenia na najdłuższy okres, bo aż na 5 lat mogą otrzymać emeryci, osoby poniżej 18 roku życia (karta wydawana jest na okres do momentu ukończenia 18 lat) i osoby, które pobierają nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Na okres do 36 miesięcy karty wydawane są w przypadku osób ubezpieczonych, czyli takich jak: osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, osoby duchowne, funkcjonariusze służb mundurowych, politycy, sędziowie, osoby prowadzące pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą oraz osoby pobierające zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.

Do 18 miesięcy zaświadczenia o ubezpieczeniu mogą otrzymać renciści, osoby zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członkowie rodziny w wieku powyżej 18 lat i studenci zgłoszeni do ubezpieczenia przez uczelnię.

Na czas do 6 miesięcy o kartę mogą starać się kobiety w ciąży, które nie są ubezpieczone, do 2 miesięcy osoby bezrobotne, zarejestrowane w urzędzie pracy, a najkrócej, bo na okres do 42 dni nieubezpieczone kobiety w czasie połogu.

WAŻNE

• z karty EKUZ nie mogą skorzystać obywatele krajów spoza UE w przypadku leczenia w Danii, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii. Wyjątkiem jest status uchodźcy przebywającego w państwie członkowskim UE lub objęcie ubezpieczeniem jako członek rodziny obywatela UE;
• ubezpieczenie nie obejmuje kosztów akcji ratunkowych czy powrotu do kraju;
• EKUZ nie gwarantuje pokrycia kosztów opieki prywatnej ani kosztów zaplanowanego wcześniej leczenia w innym kraju UE.

Artykuł przygotowany przez Sandrę Tyl