Opieka nad osobami starszymi to niezwykle wymagający, ale potrzebny zawód, ponieważ wraz ze starzeniem się społeczeństwa wzrasta zapotrzebowanie na opiekunów. Poza najbliższą rodziną to właśnie oni zapewniają wsparcie i towarzystwo osobom starszym, umożliwiając im zachowanie niezależności poprawę jakości życia.

Jednym z ważniejszych elementów w pracy opiekuna osób starszych jest umowa, na podstawie której kształtowane są prawa i warunki pracy. W tym artykule zajmiemy się rodzajami umów, na podstawie których zatrudniani są opiekunowie, sprawdzimy czym się różnią i jakie są ich charakterystyczne cechy.

Umowa o pracę

Bezpośrednie umowy o pracę są jednym z podstawowych rozwiązań dla opiekunów osób starszych. W tym modelu opiekunowie są zatrudniani bezpośrednio przez osoby lub rodziny potrzebujące pomocy dla swoich starszych krewnych. Umowy te zazwyczaj określają warunki zatrudnienia, w tym obowiązki zawodowe, godziny pracy, wynagrodzenie, świadczenia oraz procedury rozwiązania umowy. Bezpośrednio zatrudnieni opiekunowie mają dużą swobodę i niezależność w organizacji pracy i realizacji zadań, często nawiązują bliskie relacje ze swoimi podopiecznymi. Do wyzwań związanych z taką formą współpracy można zaliczyć: nieregularne godziny pracy, ograniczone świadczenia i potencjalne konflikty z pracodawcami.

Charakterystyka

• bezpośrednia relacja między opiekunem a pracodawcą,
• elastyczność w planowaniu i organizacji pracy,
• możliwość negocjacji wynagrodzenia i świadczeń,
• długofalowa współpraca i przywiązanie emocjonalne,
• brak wsparcia instytucji.

Umowa o pracę z agencją

Wielu opiekunów osób starszych jest zatrudnianych przez agencje pracy tymczasowej lub firmy zajmujące się opieką domową. Agencje są pośrednikami między opiekunami a klientami, ułatwiają proces dopasowywania i zapewniają wsparcie administracyjne. Opiekunowie zatrudnieni za pośrednictwem agencji zawierają umowy, które szczegółowo określają warunki zatrudnienia i mieszkaniowe, obowiązki, wynagrodzenie i opłaty agencyjne. Zatrudnienie w agencji zapewnia pewną stabilność i dostęp do świadczeń, ale opiekunowie mają mniejszą swobodę nad swoim harmonogramem i zadaniami. Większość agencji organizuje i finansuje również transport do miejsca wykonywania pracy.

Charakterystyka

• zatrudnienie za pośrednictwem agencji zewnętrznej,
• standardowe procedury zatrudnienia i jasne warunki umowy,
• przydział podopiecznych oparty na dopasowaniu do opiekuna,
• dostęp do szkoleń, wsparcia i zasobów,
• stały kontakt z opiekunem pracowników,
• mniejsza elastyczność.

Programy rządowe

Niektóre kraje np. Niemcy i Holandia oferują programy zapewniające finansowanie lub dotacje na opiekę nad osobami starszymi, umożliwiając osobom fizycznym bezpośrednie zatrudnianie opiekunów dla swoich bliskich. Programy te często wiążą się z wieloma warunkami, które określają zwrot kosztów, kryteria kwalifikowalności i wymagania dotyczące sprawozdawczości. Opiekunowie uczestniczący w programach sponsorowanych przez rząd mogą być zmuszeni do przestrzegania wytycznych programu i procedur dokumentacyjnych, ale mogą również korzystać ze stabilnego finansowania i wsparcia.

Charakterystyka

• finansowanie zapewniane przez agencje rządowe,
• przestrzeganie wytycznych programu i wymogów dotyczących raportowania,
• stabilność finansowania i zwrotu kosztów,
• ograniczona elastyczność opiekuna,
• uzupełnianie dodatkowej dokumentacji i zdawanie sprawozdań.

Samozatrudnienie

Niektórzy opiekunowie decydują się na samozatrudnienie, oferując swoje usługi bezpośrednio klientom na podstawie umowy. Niezależni opiekunowie mają swobodę w ustalaniu stawek, harmonogramów i warunków świadczenia usług. Mogą oni negocjować umowy z klientami, które określają zakres usług i warunki wynagrodzenia. Taki rodzaj pracy oferuje autonomię i elastyczność, lecz to opiekun ponosi odpowiedzialność za zarządzanie własnymi sprawami biznesowymi, w tym podatkami, ubezpieczeniem i marketingiem.

Charakterystyka:

• pełna niezależność,
• kontrola nad stawkami, harmonogramem i rodzajem wykonywanych usług,
• odpowiedzialność za zarządzanie firmą, prowadzenie administracji i rozliczeń, opłacanie składek,
• możliwość uzyskania wyższych zarobków,
• brak wsparcia instytucjonalnego.

Niezależnie od tego, czy chodzi o bezpośrednie zatrudnienie, pracę współpracę z agencją, programy rządowe czy pracę na własny rachunek, opiekunowie muszą radzić sobie z różnymi warunkami pracy i wieloma wyzwaniami. Wybór umowy i rodzaju zatrudnienia powinien być ściśle związany z predyspozycjami, wiedzą i możliwościami osoby wykonującej pracę. Opieka nad osobami starszymi jest bardzo wymagająca emocjonalnie i fizycznie a odpowiednie wsparcie i szkolenia mogą okazać się niezbędne do utrzymania motywacji i dobrego samopoczucia.

Artykuł przygotowała Sandra Tyl