Każdemu pracownikowi, zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, zgodnie z Kodeksem pracy przysługuje coroczny urlop wypoczynkowy. Liczba dni urlopowych jest zależna od stażu pracy i może wynieść do 26 dni. Co ważne urlop wypoczynkowy jest płatny w 100%.

Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi?

Liczba dni urlopowych zależna jest od stażu pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy wymiar urlopu wynosi:

• 20 dni – jeśli staż pracy wynosi mniej niż 10 lat;
• 26 dni – jeśli staż pracy wynosi więcej niż 10 lat.

Staż pracy to nie tylko lata przepracowane. Do stażu pracy wliczają się również, m.in. – okres urlopu wychowawczego, praca za granicą u zagranicznego pracodawcy, okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, czas trwania nauki. Więcej o stażu pracy znajdziesz w naszym artykule https://artykuly.poloniusz.pl/wszystko-co-musisz-wiedziec-o-stazu-pracy/.

Urlop na żądanie

Urlop na żądanie stanowi część urlopu wypoczynkowego i przysługuje każdemu pracownikowi, który przepracował co najmniej 1 miesiąc. Pracownik, który chce wziąć urlop na żądanie, powinien najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu poinformować o tym pracodawcę. Może to zgłosić mailowo, telefonicznie, na piśmie lub ustnie.

Kodeks pracy mówi o tym, że pracodawca powinien udzielić pozwolenia na skorzystanie z urlopu na żądanie. Od tej zasady są jednak wyjątki. Pracodawca może odmówić udzielenie zgody, jeśli miałoby to poważnie zagrozić interesom firmy.

Pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie bez podawania przyczyny. Należy jednak pamiętać, że urlop na żądanie wliczany jest do ogólnej puli urlopu, co oznacza, że każdy wolny dzień wzięty w ramach urlopu na żądanie pomniejsza liczbę dni urlopowych.

Każdemu pracownikowi przysługują 4 dni takiego urlopu w trakcie roku. Są one w 100% płatne.

Wolne z powodu siły wyższej

Zgodnie z dyrektywą unijną, w ramach work-life balance każdy pracownik ma możliwość skorzystania z dodatkowych dni wolnych.

Według art. 1481 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin (w przypadku zatrudnienia na część etatu wymiar urlopu od siły wyższej ustala się proporcjonalnie – pracownikowi pracującemu na pół etatu będzie więc przysługiwał 1 dzień wolnego, pracownikowi na ćwierć etatu – 4 godziny itd.), jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Kodeks pracy nie pisze wprost, co oznacza „siła wyższa”. Najczęściej są to sytuacje, na które pracownik nie ma wpływu i nie może im zapobiec, np.: powódź, śnieżyca, działania wojenne.

Kodeks pracy nie reguluje, w jakiej formie powinien zostać złożony wniosek o urlop z powodu siły wyższej. W praktyce może być to krótki telefon, sms czy mail.

Urlop ten jest płatny 50% i nie wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego.

Dni wolne w 2025 roku

W 2025 roku nawet bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego będziemy mieli w sumie 115 dni wolnych od pracy, uwzględniając weekendy i inne dni ustawowo wolne od pracy.

W 2025 będziemy mieli następujące dni ustawowo wolne od pracy:

• 1 stycznia (środa) – Nowy Rok;
• 6 stycznia (poniedziałek) – Święto Trzech Króli;
• 20 kwietnia (niedziela) – pierwszy dzień Wielkiej Nocy;
• 21 kwietnia (poniedziałek) – drugi dzień Wielkiej Nocy;
• 1 maja (czwartek) – Święto Państwowe (Święto Pracy);
• 3 maja (sobota) – Święto Narodowe Trzeciego Maja;
• 8 czerwca (niedziela) – pierwszy dzień Zielonych Świątek;
• 19 czerwca (czwartek) – dzień Bożego Ciała;
• 15 sierpnia (piątek) – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Święto Wojska Polskiego;
• 1 listopada (sobota) – Wszystkich Świętych;
• 11 listopada (wtorek) – Narodowe Święto Niepodległości;
• 25 grudnia (czwartek) – Boże Narodzenie (pierwszy dzień);
• 26 grudnia (piątek) – Boże Narodzenie (drugi dzień).

Zgodnie z art. 130 § 2 Kodeksu pracy, jeśli święto wypada w sobotę, można odebrać dzień wolny (w porozumieniu z przełożonym). W 2025 roku taka sytuacja dotyczy dwóch dni: Święta Narodowego Trzeciego Maja (3 maja) oraz Wszystkich Świętych (1 listopada).

Jak najkorzystniej wykorzystać urlop

Już w styczniu będziemy mieli okazję do dłuższego wypoczynku. Ponieważ Nowy Rok (1 stycznia), przypada w środę, a Święto Trzech Króli (6 stycznia) przypada w poniedziałek, więc wystarczy wykorzystać 2 dni z puli urlopu wypoczynkowego, aby mieć 6 dni wolnego od pracy.

Kolejna możliwość do kilku dni wolnego wypada w okresie Wielkanocnym. Po wykorzystaniu 4 dni z urlopu po Wielkanocy możemy odpoczywać aż 9 dni.

Majówka to okres, w którym, jeśli weźmiemy 4 dni urlopu (28-30 kwietnia oraz 2 maja 2024 r), będzie można zyskać aż 9 dni wolnego. Drugą możliwość jest wykorzystanie 1 dnia urlopu i wypoczywanie 4 dni.

Boże Ciało zawsze wypada w czwartek, tym samym daje to kolejną możliwość do skorzystania z dłuższego wypoczynku. Wystarczy wykorzystać 4 dniu urlopu (16-18 czerwca oraz 20 czerwca 2025 r.), a urlop będzie trwał 9 dni.

Następna możliwość dłuższego wolnego pojawi się w sierpniu, będziemy mieć tu sytuację podobną do Bożego Ciała. Urlop warto wziąć od 11 do 14 sierpnia i zyskać kolejne 9 dni wolnego.

Na następny długi weekend trzeba poczekać do listopada. 11 listopada przypada we wtorek. Jeżeli zatem weźmiemy urlop 10 listopada oraz 12-14 listopada, to będzie można zyskać 9 dni wolnego od pracy.

Można już także zaplanować wolne w grudniu i na początku stycznia 2026. Wolne dni to 25 i 26 grudnia (czwartek i piątek). Aby zyskać jak najwięcej dni wolnych, należałoby wziąć wolne 22-24 i 29- 31 grudnia, a także 2 stycznia. Po wykorzystaniu 7 dni urlopowych zyskamy aż 16 dni odpoczynku!

Artykuł przygotowała Karolina Gębarowska