Niezależnie od tego, gdzie podejmujemy pracę musimy zdawać sobie sprawę z praw, które nam przysługują. Każde naruszenie przepisów pracy należy zgłosić do odpowiednich służb. Jakie instytucje odpowiadają za kontrolowanie przestrzegania przepisów pracy w krajach Unii Europejskiej?

źródło: Obraz autorstwa Freepik

Gdzie można zgłosić naruszenie przepisów?

Jeśli zauważymy, że nasz pracodawca nie realizuje przepisów związanych z prawem pracy w danym kraju, wówczas sprawę możemy zgłosić do kilku instytucji:

1. Inspekcji pracy lub jej odpowiednikowi w danym kraju;
2. Związkowi zawodowemu – jeśli jesteśmy jego członkami. Warto podkreślić, że związki często posiadają swoje wewnętrzne procedury i mechanizmy związane z rozpatrywaniem skarg oraz ochroną pracowników;
3. Organizacji pozarządowych – w wielu krajach wspólnoty funkcjonują linie wsparcia pracowników, które specjalizują się w prawach pracowniczych oraz bezpłatnie udzielają porad prawnych.

Jeśli naruszenie przepisów jest związane z zachowaniami dyskryminacyjnymi lub ksenofobicznymi, problem można zgłosić również do Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej: http://fra.europa.eu/pl

Przed zgłoszeniem nieprawidłowości powinniśmy sprawdzić przepisy i procedury obowiązujące w danym kraju wspólnoty. Każdy kraj może mieć inny system ochrony pracowniczej. Dlatego, gdy tylko uznamy, że coś jest nie tak, nie bójmy się skonsultować z lokalnymi organizacjami i związkami zawodowymi.

Inspekcja pracy w krajach UE

Jak już wspomnieliśmy na początku artykułu w każdym kraju wspólnoty występuje odpowiednik polskiej Inspekcji Pracy:

Austria: Arbeitsinspektion

Belgia: Toezicht op het Welzijn op het Werk/Contrôle du Bien-être au Travail

Bułgaria: Инспекция по труда (Inspektsiya po truda)

Chorwacja: Inspektorat rada

Cypr: Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (Department of Labour Inspection)

Czechy: Státní inspekce práce

Dania: Arbejdstilsynet

Estonia: Tööinspektsioon

Finlandia: Työsuojelun vastuualue

Francja: Inspection du Travail

Grecja: Συντονιστήριο Εργασιακού Σχεδιασμού και Ασφάλειας (SESA)

Hiszpania: Inspección de Trabajo y Seguridad Social

Holandia: Inspectie SZW

Irlandia: Workplace Relations Commission

Litwa: Valstybinė darbo inspekcija

Luksemburg: Inspektion vum Aarbechtsministère

Łotwa: Valsts darba inspekcija

Malta: Department of Industrial and Employment Relations

Niemcy: Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin

Portugalia: Autoridade para as Condições do Trabalho

Rumunia: Inspectoratul Teritorial de Muncă

Słowacja: Ústredná kontrolná a skúšobná služba

Słowenia: Inšpektorat RS za delo, delovne razmere in socialno varnost

Szwecja: Arbetsmiljöverket

Węgry: Munkavédelmi és Munkaügyi Hivatal

Włochy: Ispettorato nazionale del lavoro

Co można zgłosić do inspekcji pracy?

Do odpowiednika inspekcji pracy można zgłosić naruszenia przepisów dotyczących warunków pracy oraz praw pracowniczych, a w szczególności:

• Naruszenie czasu pracy – np. przymusowe nadgodziny, nieprawidłowe rozliczenie czasu pracy, brak dni urlopowych;
• Wynagrodzenia i zatrudnienia – np. nielegalne obniżenie pensji, dyskryminacja płacowa, nieprawidłowe rozliczanie składek;
• Warunki pracy i bezpieczeństwa – zgłaszanie zagrożeń wynikających z warunków pracy; brak sprzętu ochrony osobistej wymaganego na danym stanowisku; brak przestrzegania zasad BHP, itp.;
• Niedozwolonych praktyk zatrudnienia – wyzysk i nielegalne zatrudnienie; stosowanie nieprawidłowych umów;
• Mobbing, dyskryminowanie i molestowanie.

Inne przydatne strony:

EU – OSHA, czyli agencja informacyjna Unii Europejskiej ds. bezpieczeństwa i zdrowia pracy: https://osha.europa.eu/pl

ECAS – Europejskie Biuro Działań Obywatelskich – międzynarodowa organizacja non-profit zajmująca się sprawami obywateli UE – https://ecas.org/

Artykuł przygotowała Magdalena Cerecka