W tym roku kraje Śródziemnomorskie zmagają się z suszą i niebezpiecznymi pożarami. Stało się to problemem dla turystów, którzy w tym czasie przebywali na wakacjach. Pracownicy niemieckich i włoskich lotnisk strajkowali, konsekwencją czego były zamknięte porty lotnicze. Odwołane lub opóźnione loty mogą doprowadzić do sytuacji, w której pracownik nie będzie w stanie wrócić do pracy na czas.

Co zrobić, gdy z przyczyn od Ciebie niezależnych utknąłeś na urlopie? Jak pracodawca potraktuje Twoją nieobecność? Otrzymasz za ten czas wynagrodzenie? W naszym artykule znajdziesz odpowiedź na postawione pytania. Pamiętaj też o prawie pracy i zapoznaj się z przepisami, które dają większe uprawnienia pracownikom i weszły w życie wiosną 2023 roku.

Zgłoś nieobecność

Pierwszym co powinieneś zrobić, jest poinformowanie pracodawcy o nieobecności.

Zgodnie z przepisami, jeżeli wiesz wcześniej, że nie dotrzesz do pracy w spodziewanym terminie, powinieneś powiadomić firmę niezwłocznie po otrzymaniu takiej informacji.

W przypadku, gdy nagle okazuje się, że Twój powrót zostanie opóźniony, masz obowiązek przekazać pracodawcy wszystkie uzyskane informacje możliwie jak najszybciej. Jak najszybciej oznacza najpóźniej dwa dni od planowanej daty rozpoczęcia pracy. Jeżeli zaistnieją nieprzewidziane okoliczności i nie będziesz mógł skontaktować się z pracodawcą, możesz uczynić to w terminie do dwóch dni po ustaniu przyczyn, które ten kontakt uniemożliwiają.

Pamiętaj, że powiadomić pracodawcę możesz w dowolny sposób, chyba że polityka wewnętrzna firmy stanowi inaczej. Możesz poinformować firmę telefonicznie, mailowo, a nawet listownie. W ostatnim przypadku, za termin powiadomienia uznaje się datę na stemplu pocztowym.

Nieobecność usprawiedliwiona

Czy pracodawca musi usprawiedliwić Twoją nieobecność?

W myśl przepisów, za przyczyny mogące Cię usprawiedliwić uznaje się okoliczności i zdarzenia określone prawem pracy oraz uniemożliwiające stawienie się w wyznaczonym miejscu i świadczenie obowiązków pracowniczych. Tak naprawdę, dobrą wolą pracodawcy, jest usprawiedliwienie nieobecności podwładnego, jednak uznać można, że odwołany lub opóźniony lot nie powinny przysporzyć nam kłopotów w firmie.

Ważną informacją jest, że w przypadku nieobecności usprawiedliwionej, nie otrzymasz za ten czas wynagrodzenia. Przepisy zawarte w kodeksie pracy stanowią, że wynagrodzenie należy się za pracę wykonaną, chyba że w Twojej umowie zawarto zapis informujący o tym, że otrzymujesz zapłatę, nawet gdy nie pracujesz.

Zwolnienie z powodu siły wyższej – nowelizacja z kwietnia 2023 r.

Pomocą w tej trudnej sytuacji okazuje się nowelizacja kodeksu pracy z dnia 23 kwietnia 2023 roku. Rozwiązanie to zostało wymuszone przez unijną dyrektywę dotyczącą work-life balance.

„Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.”

Oznacza to, że osoba zatrudniona na etacie może skorzystać z przysługującego jej zwolnienia, tylko w nagłych przypadkach. Przepisy nie formułują dokładnie, co można za taką sytuację uznać, ale jak podkreśla Business Insider Polska w zależności od sytuacji np. pożar w miejscu, w którym przebywa pracownik z rodziną, uniemożliwiający mu powrót do pracy na czas, zdecydowanie uprawnia do skorzystania z takiego zwolnienia.

Jeżeli skorzystasz ze zwolnienia z powodu siły wyższej, musisz wiedzieć, że wynagrodzenie za ten czas to 50% płacy, jaką otrzymujesz za pracę. Pracodawca nie może odmówić Ci takiej formy wolnego, pod warunkiem, że wniosek złożysz najpóźniej w dniu, w którym planujesz go rozpocząć.

Urlop na żądanie

To rozwiązanie jest korzystne, chociażby ze względu na fakt, że za czas wolnego otrzymasz 100% wynagrodzenia. Pracodawca zobowiązany jest, udzielić pracownikowi urlopu na żądanie w wymiarze nie więcej, niż 4 dni kalendarzowe w ciągu roku. Obowiązkiem osoby zatrudnionej i chcącej z takiego urlopu skorzystać, jest zgłoszenie firmie tego faktu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. Pamiętaj także, że dni wykorzystane na urlop na żądanie odejmowane są od urlopu wypoczynkowego.

Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie? Niestety tak, ale tylko w wyjątkowych okolicznościach. Zakład pracy może powołać się na art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy, w którym jest mowa o dbałości o dobro firmy i odmówić zatrudnionemu udzielenia urlopu na żądanie.

Jeśli jednak nie ma żadnych ważnych przesłanek, które mogą wpłynąć na zagrożenie firmy lub jej działalności a pracownik poinformował pracodawcę o zamiarze skorzystania z urlopu zgodnie z przepisami, ten nie ma prawa odmówić.

W razie problemów z powrotem z wakacji na czas masz także prawo do przedłużenia urlopu wypoczynkowego pod warunkiem, że jeszcze nie wykorzystałeś go w całości. Zgoda na takie rozwiązanie jest jednak tylko i wyłącznie dobrą wolą pracodawcy.

Artykuł przygotowała Sandra Tyl